Alman Vergi Sistemi Hakkında

1. Alman Vergi Sistemi:

Alman vergi sistemi dünyanın en zor ve kapsamlı vergi sistemlerinden biri olduğu için Almanya, Yeminli Mali Müsavirlik mesleğini „Steuerberater“ ve „Wirtschaftsprüfer“ olarak iki ayrı meslek grubuna bölmüş durumundadır.
„Steuerberater“ mesleğinde muhasebeden yola çıkılarak yıllık raporlar ve beyannameler Ticaret Kanununa ve Alman Vergi Kanununa göre hazırlanıp tasdiklenir.
Büyük ölçekte olan veya borsaya kote olan şirketler ayrıca bu raporları „Wirtschaftsprüfer“ lere sunup tekrar tasdikletmek zorundadırlar.
Alman vergi sisteminde önemli vergi çesitleri asağıdaki gibidir:
Gelir Vergisi (Einkommensteuer)
Kurumlar Vergisi (Körperschaftsteuer)
Ticaret Vergisi (Gewerbesteuer)
Katma Deger Vergisi (Umsatzsteuer)

1.1. Almanya´da Gelir Vergisi
1.1.1. Gelir Vergisi

Almanya´da bütün gerçek kişiler gelir vergisine tabidir. Türk vergi sisteminde olduğu gibi tam mükellef ve dar mükellef ayrımı bulunmaktadır.
Alman gelir vergisinde kıstaslar ikametgâh ve vatandaşlık durumudur. Buna göre Almanya´da ikamet eden kişi bütün dünya geliri ile vergilendirilir. Bazı durumda ise istisnalar mevcuttur ve bu durumlar Türkiye-Almanya Vergi Anlasmasına göre vergilendirilir.
Almanya´da altı aydan fazla kalındığı takdirde kişi tam mükellef olarak gelir vergisini ödemek zorundadır. Belirli meslek grupları için bu durumda da istisnalar mevcuttur.
Vatandaşlık kıstası sadece Almanya´da ikamet etmeyen ve belirli kamu calışanları ve aileleri için gecerlidir. Bu durumda tam mükellef olarak görülmektedirler.
Dar mükellef olan kişiler sadece Almanya´da elde ettikleri gelirler için vergi ödemek zorundadırlar. Bu gelirler Alman Vergi Kanununun §49 maddesinde yer alır.
Gelir tanımına giren kazanç ve iratlar şunlardır:

• Zirai kazançlar (Einkünfte aus Land- und Forstwirtschaft)
• Ticari kazançlar (Einkünfte aus Gewerbebetrieb)
• Serbest meslek kazançları (Einkünfte aus selbständiger Arbeit)
• Ücretler (Einkünfte aus nichtselbständiger Tätigkeit)
• Menkul sermaye iratları (Einkünfte aus Kapitalvermögen)
• Gayrimenkul sermaye iratları (Einkünfte aus Vermietung und Verpachtung)
• Diğer kazanç ve iratlar (sonstige Einkünfte)

Kollektif- ve Kommandit Şirketler genellikle ticari kazanç elde etmektedirler. Bu durum bu şirketleri ayrıca ticaret vergisi ödemek zorunda bırakır. Bazı durumlarda ise söz konusu şirketler ticari kazanç yerine gayrimenkul kazançları elde ederek ticaret vergisine tabi tutulmazlar.
Kollektif- ve Kommadit şirketlerin kazançları özel beyannameler sayesinde hissedarlara bölünür ve hissedarların gelir vergisi beyannamelerinde bu kazanç payları gelir vergisine dahil olur. Bu durumda şirket bazında gelir vergisi ödenmez.
Alman vergi kanununun § 32a EStG maddesine göre gelir vergisi ve 0 – 45% oranları arasındadır.

Gelir vergisinde elde edilen kazançlar şu şekilde hesaplanır:
Elde edilen gelirlerden bu gelirlerle bağlantılı olan giderler çıkaratılır (vergi kanununda belirtilen durumlarda). Bu miktardan bazı farklı ve özel olan giderler belli bir miktarda düşülür (örneğin bazı sigortalar) ve kalan miktardan kişisel gelir vergisi ödenmek zorundadır.

Özellikle giderler Türk ve Alman vergi sistemlerinde çok farklıdır. Örnegin Türkiye´de gider olmayan ödemeler, Almanya´da kişisel gelir vergi beyannamesinde gider olarak düşülebilir veya giderlerin tanınması için Almanya´da birçok detaya dikkat etmek gerekebilir.
Almanya´da ücretler yıl bazında hesaplanarak aylık stopajlar ödenir. Bu yüzden gerçek kişilerin ücret dışında baska gelirleri olduğu takdirde yıllık gelir vergi beyannamesi vermek zorundadırlar. Ücretten baska kazancı olmayan bir vatandas icin gelir vergisi beyannamesi verilmesi zorunlu değildir ancak bazı giderleri düşebilmek adına avantajlıdır
Menkul sermaye iratlari için 25% stopaj ödenmektedir. Bazı durumlarda, özellikle gelir vergisinin 25% ten daha düsük olduğu durumlarda kişisel gelir vergisi ödenebilir.
Almanya ve Türkiye arasında yapılan “Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması” çifte vergilendirmeyi engelleme açısından iki ülke arasında yasayıp, calışan vatandaşların bir ülkede vergilendirildigi takdirde diğerinde vergilendirilmekten vazgeçilen gelirlerini detaylı bir şekilde anlatmaktadır. Bu durumda iki ülkede de vergi ödendiği takdirde, bu vergi ikamet edilen ülkede farklı şekillerde vergiden düşülebilir.
Gerçek kişiler ayrıca gelir vergisi üzerinden 5,5% dayanışma vergisi ödemek zorundadırlar.

1.1.2. Kurumlar Vergisi

Tüzel kişiler (juristische Personen) Kurumlar Vergisi (Körperschaftsteuer) ödemekle yükümlüdür.
Türkiye´de olduğu gibi Anonim ve Limited Şirketler de bunlara dahildir.
Kurumlar Vergisi oranı 15% tir. Kurumlar Vergisi yıllık beyannamelerle gösterilir ve izleyen yıl icin üç ayda bir ödenmesi gereken miktar bu şekilde hesaplanılır.
Yıllık Beyannameler „Steuerberater“ler tarafından yıllık raporlarla birlikte tasdik edilir ve vergi dairesine bildirilir.
Tüzel kişiler ayrıca gelir vergisi üzerinden 5,5% Dayanışma Vergisi ödemek zorundadırlar.

1.1.3. Ticaret Vergisi

Ticari kazancı olan gerçek ve tüzel kişiler ayrıca Ticaret Vergisi (Gewerbesteuer) ödemek zorundadır. Kolektif Şirketler (Offene Handelsgesellschaften), Komandit Şirketler (Kommanditgesellschaften) ve Limited Komandit Şirketler (GmbH & Co. KG) Türk Vergi Sisteminde olduğu gibi genelde ticari kazançlar elde etmektedir. İstisnai olarak bu şirketler duran varliklarını idare ediyorlarsa, ticari kazanç yerine gayrimenkul kazançlari olabilir. Bu durum Ticaret Vergisi ödeyip ödememek arasında ayirt edici bir durum olduğu için oldukça önemlidir.
Ticaret Vergisi belediyelere göre farklı oranlardadır. Bu yüzden genel bir oran bulunmamaktadır.
Ticaret Geliri Vergi Kanunu veya Kurumlar Vergisi Kanunu yardımı ile hesaplanılan kazanç baz alınarak Ticaret Vergi Kanununa göre bazı gelirler eklenip, bazı giderleri çıkarıldıktan sonra elde edilen miktar yine aynı kanuna göre vergilendirilmektedir. Ancak gerçek kisiler ve Kollektif- veya Kommandit Şirketler icin bu miktardan 24.500 EUR düşülür ve kalan miktar vergiye tabi tutulur.
Kalan miktar 3,5% hesaplanılır ve Belediye´ye göre ortalama 400% (Belediyeye göre: 280%-530% arası) oranıyla hesaplandıktan sonra Ticaret Vergisi elde edilir.
Gerçek kisiler, yani Kommandit ve Kollektif Şirketler dahil, ödedikleri Ticaret Vergisini gelir vergisinden düşebilirler.

1.2. Katma Değer Vergisi

Katma Değer Vergisi (Umsatzsteuer) yapılan mal ve hizmet teslimlerinde ödenen vergidir.
Katma Deger Vergisine tabi tutulmayan birçok istisna vardır, örnegin:

• İhracat,
• Avrupa Birliği içerisindeki ihracatlar (bu durumda diğer Avrupa Ülkesinde KDV ödenilir),
• Bazı durumlarda (uzun süreli) kira gelirleri (belirli durumlarda istek üzerine kdv ödenebilir),
• Sosyal istisnalar,
• Diğer istisnalar (birçok istisna mevcuttur)

Alman Vergi sisteminde bulunan KDV oranları şunlardır:

• 19 % genel oran,
• 7 % Liste 2´de bulunan ürünler için (örneğin yiyecek ve icecek)
• Bazi zirai kazanç sahiplerinde: 5,5%, 10,7% veya 19%

1.3. Diger Vergiler

Almanya´da önemli olan diğer vergiler özellikle Veraset ve İntikal Vergisi, Emlak Vergisi, Gerçek ve tüzel kişilerin şirketlerini dönüştürme kanunu ve değerlendirme kanunudur.
Almanya’da Özel Tüketim Vergisine benzer bir vergi bulunmamaktadır.

2. Almanyada kurulan şirketlerin vergilendirilmesi

Kollekif- ve Kommandit Sirket hissedarları elde ettikleri kazanç paylarıyla gelir vergisi mükellefidirler.
Bu hissedarların gelir tanımı Ticaret Vergisi ödeyip ödememe konusunda önemlidir. Yani istisnai olarak ticari geliri yerine gayrimenkul sermayesinden gelir elde ederse ticaret vergisi ödemek zorunda degildir. Ancak tekrar hatırlatmak gerekirse ticaret vergisini gelir vergisinden düşebilirler.
Limited ve Anonim Şirketler 15% oranında Kurumlar Vergisini mükellefidirler. Gerçek kişilere ödenen temettüler ise bu hisselerin ayrı bir sirkete ait olup olmadığına göre vergilendirilir.
Başka tüzel kişilere ödenen temettüler ise daha avantajlıdır.